RTL-SDR Kalibrasyonu

SDR cihazımı kullanırken pek de önemsemediğim kalibrasyon konusu WSPR sinyallerini dinlemek istediğimde çok büyüm önem kazandı. Eğer cihazınız doğru kalibre edilmemişse WSPR sinyallerini çözmek pek de mümkün olmuyor.

Kalibrasyon yaparken alsında alıcının kalbi olan kristaldeki sapma miktarında düzeltme yapılır. Kristallerin sapma oranları ppm yada yüzde (%) olarak datasheetlerinde verilir. PPM(Parts Per Million): her bir milyon saat darbesindeki sapma/geri kalma miktarıdır. Örnek olarak sdr alıcımla 144.8 mhz frekansındaki aprs sinyallerini dinlemek istediğimde sinyalin 144.795 mhz civarında olduğunu görüyorum. Bunun sebebi ise cihazımdaki 33 ppm lik hata. Kabaca hesaplamak gerekirse her 1 milyonda(1 Mhz) 33 geri kalıyorsa 144.8 milyonda 4.778 khz geri kalıyor demektir. Aşağıdaki resimde durum daha da net anlaşılabilir.

Kalibrasyon yapmadan önce cihazı bir süre çalıştırmanızda fayda var. Çünkü ppm değeri sıcaklığa bağlı olarak değişir. Cihaz maksimum çalışma sıcaklığına ulaşır ve bir süre sonra sıcaklığı sabit kalır. Bu sayede optimum ppm değerine ulaşılabilir.

Kalibrasyon için birçok yöntem var ama en kolayı GSM sinyallerini kullanmak. Bu yöntemle gsm sinyalleri referans alınır. Seçilen kanala göre frekansda nekadar kayma olduğu tespit edilir. Uygulama gerekli hesaplamaları yaparak sonucu ppm cinsinden gösterir.

Öncelikle gerekli programı  buradan indirip arşivden çıkartın.

Başlat> Çalıştır> cmd yazarak komut istemcisini açın ve programın bulunduğu path e geçin.

kal.exe -g 35 -s EGSM

Komutunu çalıştırın. Burada -g: gain(kazanç) olarak 35 veriyorum. Sinyal gücüne bağlı olarak bu değeri değiştirebilirsiniz. -s parametresi ile gsm bandı seçilebilir. Aşağıda kullanılabilecek gsm bantları mevcut. Bulunduğunuz konumda hangi hizmet varsa ona göre seçim yapabilirsiniz. Elimde max 1.7 Ghz dinleyebilen sdr olduğu için EGSM i tercih ettim.

Band Adı (uplink / download frekansı[MHz]), #kanal numarası

  • GSM-850 (824.2–849.2 / 869.2–893.8), #128–251
  • E-GSM-900 (880.0–915.0 / 925.0–960.0), #975–1023, 0–124
  • DCS-1800 (1710.2–1784.8 / 1805.2–1879.8), #512–885
  • PCS-1900 (1850.2–1909.8 / 1930.2–1989.8), #512–810

Detaylı bilgi için buradan wikipedia sayfasına bakabilirsiniz.

Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi birçok kanal mevcut. Daha fazla beklememek için çıkış gücü yüksek olan bir kanal tespit edip CTRL+C ile programı durduruyorum.

kal.exe -g 35 -c 43

Seçtiğim kanalı -c parametresiyle girerek yukarıdaki komutu çalıştırıyorum.

Kısa süre sonra ppm değeri 32.995 olarak hesaplanıyor.  PPM alanına tam sayı girilmesi gerektiği için 33 ppm olarak kabul ediyorum. Buradaki sonuca göre sdr yazılımından gerekli alana ppm değerini girerek kalibrasyonu tamamlıyoruz.

Şimdi tekrar 144.8 mhz frekansında dinleme yapıyorum ve sonuç mükemmel 🙂 Yukarıdaki ilk resimle karşılaştırarak farkı görebilirsiniz.

Kaynaklar:

Hakkı CAN
TA9OHC

Bir Cevap Yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.